Nicoline van Harskamp - Any other Business

12 februari - 1 april 2012

Opening: zaterdag 11 februari, 17:00 - 19:00 u

- Verlengd t/m 1 april -

Any other Business van Nicoline van Harskamp begon als een conferentie, die van te voren nauwkeurig was vastgelegd in een script. Het publiek had daarin een ambigue rol. Nam het wel of niet deel aan deze performance? Het geheel is vastgelegd als video-installatie en nu voor het eerst in Nederland te zien in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam.

De titel Any other Business verwijst naar een detail van veel conferenties en vergaderingen: zaken die aan het eind nog snel wat aandacht nodig hebben en bekend staan als ‘wat verder nog ter tafel komt’. Een marginaal onderdeel dat pas opdoemt als iedereen zijn concentratie heeft verloren. Van Harskamp concentreerde zich juist wél op de ogenschijnlijke onbeduidendheden van situaties als deze. Ze liet zich daarbij inspireren door bestaande lezingen, speeches en debatten uit het recente verleden en nam deze als uitgangspunt voor de conferentie. Minder fraaie aspecten van bezielde argumentaties krijgen daarin subtiel maar onmiskenbaar de overhand.

Genadeloos legt van Harskamp de tegenstrijdigheden bloot tussen uiteenlopende ideologische opvattingen en de attitudes waarmee deze opvattingen letterlijk stem krijgen, door individuen van vlees en bloed die hun ego’s en eigenaardigheden niet zomaar opzij kunnen zetten. De klinkende dagopening door een authentiek overkomende, geliefde politicus blijkt een opeenstapeling van sentiment en clichés afkomstig uit afscheidspeeches van presidenten. Een statement over de potentie van het communisme voor de hedendaagse filosofie haalt zichzelf hopeloos onderuit door de eindeloze tongue-in-cheek grapjes van de spreker, wiens karakter is gebaseerd op Slavoj Zizek. De postkoloniaal-theoretica die het gloedvol opneemt voor de positie van leerlingen ten opzichte van hun leraren, benadert haar eigen publiek arrogant en als een slechte leerling, waar ze zelf niet mee in discussie wil. Een kringgesprek in het kader van de ‘dag van de dialoog’ onthult de onvermijdelijke taal- en machtsspelletjes tussen de deelnemers en loopt uit in een knokpartij.

De Any other Business-conferentie bestond uit één dag met tien verschillende bijeenkomsten, waarbij in totaal 35 acteurs waren betrokken. Voor de video-installatie zijn deze sessies uiteindelijk teruggebracht tot negen korte films in lengte variërend van 10 tot 40 minuten. In de tentoonstelling in SMBA worden ze deels simultaan geprojecteerd.

Het werk van Van Harskamp legt steevast de zere vinger op de tekortkomingen van taal in de politieke sfeer. Zo toonde zij in haar drieluik To Live Outside the Law You Must Be Honest (2007) hoe bewoners van de vrijstaat Christiania in Kopenhagen elkaar tegenspreken over bijvoorbeeld de kwestie van leiderschap. Op charmante wijze wordt daarmee duidelijk dat een samenleving wel degelijk zonder leiders kan, maar dat niet zonder een onwaarschijnlijke dosis integriteit die nauwelijks is op te brengen. The New Latin (2010) is een demonstratie van hoe de internationale kunstwereld zich eigengemaakte varianten van het Engels aanleert en daarmee een soort vrijheid opeist die in zekere zin ook weer de universele aanspraken van taal, en daarmee ook kunst, onderuit halen. Het zijn elementen van Van Harskamps oeuvre die in verhevigde en vaak ook humorvolle vorm gestalte krijgen in het rijk geschakeerde Any other Business.

Nicoline van Harskamp (Hazerswoude, 1975) studeerde aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag (1994-1997) en de Chelsea College of Art and Design in Londen (1997-1998). In 2007/2008 was zij resident bij de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam. In 2009 won ze de eerste prijs van de Prix de Rome. Haar filmwerk en performances waren onder meer te zien in het Van Abbemuseum, Eindhoven (‘Be[com]ing Dutch’, 2008); de 4de Bucharest Biennale (2010); Stedelijk Museum Amsterdam (‘Monumentalisme’, 2010); Performa 11, New York (2011). Vorig jaar ging haar reizende work-in-progress ‘Yours in Solidarity’ van start bij D+T Project in Brussel. Momenteel is dit werk te zien in de Frankfurter Kunstverein en het MUAC in Mexico Stad.

Zie ook www.vanharskamp.com

Any other Business ontstond in het kader van de manifestatie ‘My Name is Spinoza’ in 2009 en werd destijds mede mogelijk gemaakt door de Stichting Kunst in de Openbare Ruimte SKOR, Mondriaan Fonds, Amsterdams Fonds voor de Kunst en Regardz Meeting Centers.

Bij de tentoonstelling verschijnt SMBA Nieuwsbrief nr. 126 met een introductie van Van Harskamps werk door kunstenaar Bart Groenendaal. Daarnaast bevat deze Nieuwsbrief het volledige programmaboekje van Any other Business.

[Foto door Willem Sluyterman van Loo]