Jeronimo Voss - Inverted Night Sky

15 mei – 26 juni 2016

Opening: zaterdag, 14 mei van 17:00 tot 20:00 uur

Conferentie ‘Ways of Viewing Science and Society’ (bij de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen): 9 & 10 juni.

‘Inverted Night Sky’ is geïnspireerd op houtskooltekeningen van de Melkweg afkomstig uit het Anton Pannekoek Instituut voor Astronomie in Amsterdam. Sinds 1927 vormen deze tekeningen de bron voor Zeiss Planetarium projectiesystemen wereldwijd om de Melkweg te kunnen simuleren zoals deze zichtbaar is in de nachthemel. Naast hun functie voor de astronomie, houden de tekeningen ook verband met het debat over ‘Wetenschappelijk Socialisme’: de kritiek op klassenverhoudingen en de bijbehorende verschillende vormen van tijdseconomie. De tekeningen zijn gemaakt door astronoom en socialistisch denker Anton Pannekoek (1873-1960), aan de hand van waarnemingen met het blote oog. Pannekoeks visuele constructie van de Melkweg ontstond vanuit een bottom-up benadering die tekenend is voor zijn maatschappelijke visie, waarin hij pleitte voor de samenleving gestructureerd vanuit zelfgeorganiseerde arbeidersbewegingen in plaats van te worden geleid door een dominante staatsbureaucratie.

Jeronimo Voss laat met ‘Inverted Night Sky’ het specifieke politieke klimaat uit de tijd van Pannekoek achter zich. In zijn tentoonstelling kan de in negatief weergegeven afbeelding van de sterrenhemel, zoals deze in de houtskooltekeningen van Pannekoek te zien is, volgens hem ook geïnterpreteerd worden als een omkering van schijnbaar onveranderlijke, absolute natuurwetten – of zoals de kunstenaar het verwoordt: “true wealth is silence of time”. De tentoonstelling omvat drie nieuwe werken, Inverted Night Sky, Aspects of the Milky Way en Relativistic Working Time. Elk van deze werken slaat een brug tussen de immateriële aanwezigheid van astronomie en de historische en economische realiteit van alledag.

‘Jeronimo Voss – Inverted Night Sky' verwijst naar de vergankelijkheid van zintuiglijke waarnemingen, arbeidsomstandigheden en sociale relaties die wij vandaag de dag als normaal beschouwen. De tentoonstelling is tot stand gekomen naar aanleiding van gesprekken over het beeld van de Melkweg met astronomen, historici, studenten en vrienden. In de afgelopen drie jaar heeft Voss visueel en sonisch materiaal verzameld, zoals foto’s, geluidsbestanden en tekstfragmenten, die hij door middel van digitale en analoge technieken gemonteerd heeft in de in SMBA getoonde werken. Elk daarvan toont de fascinatie van de kunstenaar voor technieken waarmee het publiek overrompeld kan worden. Het werk Inverted Night Sky bestaat uit een koepelvullende videoprojectie waarin de kunstenaar het kijken naar sterren combineert met een reflectie op de historische en economische realiteit van de tijd – om precies te zijn, de Newtoniaanse absolute tijd – die tot op heden de routine van een werkdag bepaalt. Aspects of the Milky Way is een driedimensionale slideshow bestaande uit bewegende frames waarin platen van acrylaat gemonteerd zijn. De hierop geprinte beelden en tekstfragmenten zijn afkomstig uit het onderzoek van Voss. Relativistic Working Time is gebaseerd op een elektromagnetische straling, uitgezonden door pulserende neutronensterren (pulsars) vanuit verschillende regio’s van de Melkweg. De straling van deze pulsars wordt in deze installatie vertaald in geluidssignalen. Het werk dient als een abstracte weergave van het onderzoek naar gravitatiegolven dat op dit moment wordt uitgevoerd door het Anton Pannekoek Instituut voor Astronomie.

In het kader van de tentoonstelling in SMBA zal op 9 en 10 juni de tweedaagse conferentie ‘Ways of Viewing Science and Society’ plaatsvinden in de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). De conferentie is georganiseerd in samenwerking met het Anton Pannekoek Instituut voor Astronomie van de Universiteit van Amsterdam. Als onderdeel van dit programma zal er op 9 juni ’s avonds een gesprek plaatsvinden tussen Jeronimo Voss en Professor Johan Hartle. Toegang is gratis, maar registratie is verplicht. Registratie is mogelijk via: iop.uva.nl/pannekoek2016.

De tekeningen van Anton Pannekoek zijn momenteel te zien bij de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam waar ze onderdeel uitmaken van de tentoonstelling ‘Out of the box’ (17 mei – 4 september). Meer info: http://bijzonderecollecties.uva.nl/.

‘Jeronimo Voss – Inverted Night Sky’ is de laatste expositie in het 23-jarige bestaan van SMBA op de huidige locatie aan de Rozenstraat.

-----------------------------------------------

Jeronimo Voss (b. 1981, DE) woont en werkt in Frankfurt am Main waar hij Beeldende Kunst studeerde aan de HfbK Städelschule en de Free Class. Zijn installaties werden getoond bij diverse instituten waaronder Clarkhouse Initiative, Bombay (2016); Der Tank, Basel (2015); Max-Pechstein-Museum, Zwickau (2015); SMBA (2015, 2011); Bielefelder Kunstverein (2014/15); Werkbund Forum, Frankfurt/Main (2014); MMK Zollamt, Frankfurt/Main (2013/14, 2009); Irish Museum of Modern Art, Dublin (2013); Secession, Vienna (2013); Württembergischer Kunstverein Stuttgart (2013); Westfälischer Kunstverein Münster (2013); Basso Berlin (2011); Kunsthaus Bregenz (2011); Frankfurter Kunstverein (2010); MOCA, Belgrade (2009); Kölnischer Kunstverein (2009), en Künstlerhaus Stuttgart (2009). Zijn installatie Eternity through the Stars (2012) werd getoond in het Planetarium van de Orangerie in Kassel als onderdeel van dOCUMENTA (13). Hij maakt deel uit van de Realism Working Group, die in 2015 samen met het in Brussel gevestigde architectenbureau Dogma een model voor kunstenaars presenteerde in het Haus der Kulturen der Welt (HKW) in Berlijn.

-----------------------------------------------

‘Jeronimo Voss – Inverted Night Sky’ wordt ondersteund door het Anton Pannekoek Instituut voor Astronomie van de Universiteit van Amsterdam; Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW); het Gesellschaft zur Förderung der Westfälischen Kulturarbeit (GWK); het Institut für Auslandsbeziehungen (ifa); Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK); Dongemond College Raamsdonksveer.