Elian Somers - Border Theories

16 februari - 7 april 2013

Opening: zaterdag 16 February, 17:00 - 19:00 uur

Stedelijk Museum Bureau Amsterdam presenteert de solotentoonstelling van Elian Somers. Border Theories onderzoekt de verhouding tussen architectuur, politiek en geschiedenis in drie Russische steden met behulp van fotografie en historische documenten. Tijdens het Sovjetbewind in de vorige eeuw zijn Birobidzjan, Kaliningrad en Joezjno-Sakhalinsk ontworpen, gebouwd en herontwikkeld met de utopie van een socialistische stad als leidraad. Door in te gaan op hun ontwikkeling laat Somers zien hoe stedenbouwkundige visies, gevoed door politieke overtuigingen, een stad en haar geschiedenis in bedwang kunnen houden, maar nooit volledig kunnen overschrijven. Toevalligerwijs vindt de tentoonstelling plaats in het Nederland-Ruslandjaar, waarin beide landen de betrekkingen verdiepen en intensiveren.

Somers legde deze plaatsen vast met het oog op de stedenbouwkundige experimenten uit het verleden. In plaats van fotografie als voertuig voor architectuur-idolatrie te gebruiken, zet zij haar fotografische observaties in relatie tot archiefmateriaal, tekstfragmenten en stedenbouwkundige plannen. Zo ontvouwt zich een verhaal over hoe architectuur wordt ingezet als politiek middel, om geschiedenis te herschrijven in het (stads)landschap. Border Theories brengt de vele politieke agenda’s die in deze specifieke steden besloten liggen, maar niet altijd even zichtbaar of nadrukkelijk aanwezig zijn, aan de oppervlakte.

Alle blauwdrukken en stedenbouwkundige visies die in de loop van de tijd zijn ontwikkeld vanuit verschillende overtuigingen liggen met elkaar overhoop en worden selectief uitgeschakeld of ingezet. Daardoor refereert Somers’ onderzoek aan een praktijk die nog steeds aan de orde van de dag is. Want de opeenvolging van stedenbouwkundige projecten is uiteindelijk een weerslag van steeds veranderende politieke ambities. Border Theories is te zien als een verzameling van zulke aspiraties en stelt uiteindelijk de vraag: Vanuit welke overtuiging worden nu steden en gebouwen ontworpen, gebouwd en zichtbaar gemaakt of juist verborgen gehouden?

Tijdens de tentoonstelling, met de lezing van Dr. Bert Hoppe, wordt Border Theories van Elian Somers gepresenteerd. Deze publicatie is het resultaat van het artistieke onderzoek van Somers naar de wisselwerking van ideologie, geschiedenis en stedenbouw in drie steden in de uiterste grenszones van Rusland. Met foto’s en teksten komt het schemergebied tussen plan en werkelijkheid aan het licht in Birobidzjan, Kaliningrad en Joezjno-Sachalinsk, en de wijze waarop stedenbouw wordt ingezet als politiek middel om geschiedenis te (her)schrijven in het landschap.

Border Theories: Fotografie: Elian Somers; Teksten: Hester van Gent, Elian Somers, Kerstin Winking; Vertaling: Sylvie Hoyinck, Eric Wulfert; Design: Hans Gremmen; Druk: Drukkerij Mart.Spruijt; Uitgever: Fw:Books

Elian Somers (1975, Sprang-Capelle) behaalde haar Master in architectuur aan de universiteit van Delft en haar Master in fotografie aan de AKV|St.Joost in Breda. Haar fotografisch werk is vaak ingebed in een langlopend project waarin ze de ideologische gronden en geschiedenis van een (stads)landschap onderzoekt. Hierbij richt ze zich op de transformaties die een landschap heeft ondergaan, en is het de vraag in hoeverre elementen uit deze veranderingen zichtbaar zijn of verborgen blijven. Recente groepstentoonstellingen waarin haar werk is opgenomen zijn onder andere: ´Between The Map and The Territory´, TENT, Rotterdam; ´Learning from... Rotterdam´, Kunsthalle Wilhelmshaven, Wilhelmshaven, Duitsland (2012).

www.eliansomers.nl

Bij Border Theories verschijnt SMBA Nieuwsbrief nr. 131 met een introductie door Joram Kraaijeveld en een bijdrage van Roel Griffioen. Deze nieuwsbrief is tweetalig Nederlands/Engels en gratis verkrijgbaar bij de tentoonstelling.

Het werk Border Theories is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds.

De lezing van Bert Hoppe wordt genereus ondersteund door het Goethe Institut.

Stedelijk Museum Bureau Amsterdam is de projectruimte van het Stedelijk Museum.

[Beeld: Elian Somers, Kaliningrad - Border Theories, 2009-2013]