Jakob Kolding

Belangrijke achtergronden van het werk van Kolding zijn de idealistische motivaties en de sociale implicaties van de naoorlogse stedenbouwkundige ontwikkelingen in Europa. De discrepantie tussen urbane planningsconcepten, hun realisatie en daaropvolgend gebruik vormt de rode draad in zijn werk. De interesse van Kolding, die zelf opgroeide in een nieuwbouwwijk bij Kopenhagen, geldt met name de spanning tussen de algemene verwachting van stedelijke ruimte en de individuele ervaring ervan, die zowel negatief als positief kan uitvallen. Zulke discrepanties kenmerken niet alleen de al langer bekritiseerde naoorlogse wijken, maar bijvoorbeeld ook binnensteden die onderhevig zijn aan gentrification (waar sommige bevolkingsgroepen worden weggedrukt en het openbare karakter ingrijpend verandert door middel van architectonische ingrepen en politieke en economische ontwikkeling/speculatie). Ook de ronkende slogans die een kantorenwijk als Zuidas verleidelijk moeten maken, impliceren een zekere tegenstrijdigheid.

Kolding biedt geen alternatieve modellen, al refereren zijn collages soms aan de fantasievolle impressies waarmee stedenbouwkundige plannen worden gevisualiseerd. Zijn werk benadrukt veeleer het belang van het continu heroverwegen en uitdagen van bestaande noties van ruimte. Beelden van de moderne architectuur verenigt hij met uiteenlopende elementen die wijzen op sociale en politieke aspecten van ruimte – elementen die vaak surrealistisch aandoen maar daarom juist datgene aandragen wat in de modellen steevast is uitgesloten: het onvoorspelbare, de contradictie, de tegenbeweging, kortom het menselijke en het werkelijk urbane. Koldings collages, vaak minutieus en gedetailleerd, soms ook eenvoudig en direct, suggereren visionaire gebouwde omgevingen die als het ware geperverteerd worden door het leven. Zijn steden zijn bevolkt met mensen, met architecten en zakenlui; met skaters, hiphoppers, voetballers en meer van zulke verwijzingen naar de zich soms ongecontroleerd manifesterende populaire cultuur, maar ook met lianen en grillige, organische overwoekeringen, met de meest uiteenlopende dieren die de stad hebben ontdekt als ideale habitat, en dit alles in even gedisciplineerde als uitbundige composities. Vaak combineert hij ze met woorden en zinnen gebaseerd op die van urbane managementprocessen en stedenbouwkundig marketingjargon.

De titel van de tentoonstelling, ‘Stakes is High’, is afgeleid van de titel van een album van hiphopgroep De La Soul, maar verwijst ook naar de belangen die gemoeid zijn met de economische en sociale (her)ontwikkeling van stedelijke gebieden – belangen die worden verdedigd door allerlei processen binnen en buiten de democratische invloedssfeer.

Koldings montagestijl beperkt zich niet tot ingelijste collages alleen. In de tentoonstelling in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam is ook een sculpturaal werk opgenomen, dat het midden houdt tussen een miniatuur theaterdecor en een imaginaire architectuurmaquette. Speciaal naar aanleiding van zijn verblijf aan de Zuidas maakte Kolding een viertal posters en bedrukte T-shirts: media die een sociaal gebruik van ruimte impliceren. Bezoekers van de tentoonstelling kunnen gratis een exemplaar meenemen. De posters zijn daarnaast ook te zien op openbare plakplekken in het gebied rondom de Zuidas; niet in de financiële kantorenwijk zelf, omdat deze ruimte zodanig is ingericht dat er vrijwel geen muren zijn waarop publieke posters kunnen worden geplakt. Kolding vraagt de bezoekers aan zijn tentoonstelling daarom de T-shirts te dragen als zij naar de Zuidas gaan.

Jakob Kolding (1971, Albertslund, DK) studeerde aan de Koninklijke kunstacademie in Kopenhagen. Hij had onder meer solotentoonstellingen in de Kunstverein Hamburg, Team Gallery, New York; Cubitt, Londen; Galleri Nicolai Wallner, Berlijn; Galerie Martin Janda, Wenen en het Overgaden Institute of Contemporary Art. Voor de Frankfurter Kunstverein realiseerde hij een semipermanent werk. Kolding was onder meer vertegenwoordigd in de Biënnale van Kwangju, de Busan Biënnale en ‘Utopia Station’ in Venetië, en exposeerde onder andere in het Wattis Institute in San Francisco, Palais de Tokyo in Parijs, Museum of Contemporary Art in San Diego, Moderna Musseet in Stockholm en de Paviljoens in Almere. Kolding leeft en werkt momenteel in Berlijn.

Bij de tentoonstelling in Stedelijk Museum Bureau Amsterdam verschijnt SMBA Nieuwsbrief nr. 115 (NL/EN). In deze nieuwsbrief introduceert Kolding nog een andere vorm van collage: een montage van tekstfragmenten die de achtergronden van zijn werk verheldert, in de vorm van een conversatie, samengesteld in samenwerking met schrijver en curator Luca Cerizza.

De tentoonstelling ‘Jakob Kolding – Stakes is High’ kwam tot stand door de samenwerking tussen SMBA, Lectoraat Kunst & Publieke Ruimte en Virtueel Museum Zuidas, en is mede mogelijk gemaakt door de Danish Arts Agency.