Vincent Vulsma - A Sign of Autumn

15 oktober - 27 november 2011

Deze herfst presenteert Stedelijk Museum Bureau Amsterdam een solotentoonstelling van de Amsterdamse kunstenaar Vincent Vulsma In deze tentoonstelling haalt Vulsma voorwerpen uit de ruimtelijke en chronologische omgeving van etnografische collecties en uit de canons van modernistisch design en fotografie, en brengt ze bij elkaar in montages. Daarbij beweegt hij zich opzettelijk heen en weer over de grenzen van wat als gebruiksartikel, kunst of etnografisch object wordt geclassificeerd. Hij onderzoekt wat er gebeurt als je cultuurobjecten in uiteenlopende sociale en historische contexten plaatst en richt daarmee de aandacht op de rol die kunstenaars en andere kunstspecialisten spelen in deze processen van waardetoekenning.

Klik hier voor overzichten van de tentoonstelling.

'[Fernand] Braudel duidt financiële expansies aan met de metafoor ‘een teken van een intredende herfst’ […] Want het oogsten van de vruchten van van materiële expansie is zo’n typisch kenmerk van elke afsluitende fase van systemische accumulatiecycli. Ze begonnen al met het ontstaan van het kapitalisme rond 1500. Samen met de ontwikkeling van de ‘haute finance’ […] was de opvallende consumptie van cultuurproducten de belangrijkste manier waarop de vruchten van de voorbije expansie werden geoogst.' (Giovanni Arrighi in The Long Twentieth Century)

Het centrale object in deze tentoonstelling in SMBA is een Baulé-masker uit Amsterdamse Tropenmuseum. Het masker prikkelde Vulsma’s interesse door zijn rijke verwervings- en tentoonstellingsgeschiedenis. Het was door de Duitse etnograaf Hans Himmelheber naar Europa meegebracht en later gekocht door de Franse kunsthandelaar Charles Ratton, bekend door diens betrokkenheid bij de surrealistische beweging. Op de tentoonstelling ‘African Negro Art’ in het Museum of Modern Art in New York in 1935 maakte Rattons collectie een substantieel deel uit, inclusief het masker dat nu in SMBA is te zien.

‘African Negro Art’ werd gedocumenteerd door fotograaf Walker Evans, die een portfolio samenstelde met afbeedlingen van de meeste tentoongestelde voorwerpen. Hiertoe behoort ook een reeks foto’s van Kuba-stoffen; één daarvan heeft Vulsma als uitgangspunt genomen voor een serie jacquard-geweven reproducties op groot formaat, die ook in SMBA worden getoond. Een derde element van ‘A Sign of Autumn’ is een reeks assemblages waarin enkele in de Congo gemaakte krukken (waarschijnlijk uit de jaren dertig van de twintigste eeuw) worden gecombineerd met een aantal in 1960 door Ray Eames ontworpen notenhouten krukken, die nog steeds industrieel en commercieel worden geproduceerd.

In het werk van Vulsma staan snijpunten tussen strategieën van kunstproductie, institutionele procedures en processen van waardetoekenning centraal. De verzameling objecten onder de tentoonstellingstitel ‘A Sign of Autumn’ zet aan het denken over het verband tussen enerzijds de herbestemming van culturele middelen in het streven naar nieuwe cultuurproductie en anderzijds de kapitalistische plundering van de productieve krachten. Vulsma presenteert deze ontwikkelingen niet als iets unieks voor deze tijd, maar bestudeert ze in samenhang met de historische verwevenheid van de kunst met het kapitalisme, in het bijzonder het kolonialisme. In deze tentoonstelling werpt hij licht op onze relatie met hedendaagse voorbeelden van kolonialisme, een kwestie die verder wordt uitgewerkt in SMBA Nieuwsbrief die bij de tentoonstelling verschijnt. Deze bevat een essay van de Israëlische schrijver, filmmaker en curator Joshua Simon en een bijdrage in het kader van Project ‘1975’ dat op uitnodiging van SMBA werd geschreven door Clémentine Deliss, directeur van het Museum der Weltkulturen in Frankfurt.

Vincent Vulsma - A Sign of Autumn is mede mogelijk gemaakt door Het Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst.